Hà Nội: Sắp xếp đơn vị hành chính phù hợp với lịch sử, văn hóa

Đặt tên phù hợp với các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa

Đến đầu tháng 4/2024, nhiều quận, huyện, thị xã ở Hà Nội đã công bố đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp phường giai đoạn 2023-2025 để lấy ý kiến nhân dân. 

Việc đặt tên, đổi tên đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp thực hiện theo quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính; bảo đảm đoàn kết dân tộc, phù hợp với các yếu tố lịch sử, truyền thống, văn hóa của địa phương và tôn trọng ý kiến của đa số cử tri.

Tại quận Hai Bà Trưng, cả 7 phường thuộc diện sắp xếp của quận đều có lịch sử hình thành lâu đời, gắn bó với nhiều sự kiện văn hóa, lịch sử hình thành của quận Hai Bà Trưng nói riêng và Thủ nói chung. Tên các phường hiện tại của quận được đặt đều có ý nghĩa và do lịch sử để lại. Quận đang thực hiện sắp xếp các phường trên cơ sở từ 7 phường hiện có thành 4 phường chứ không phải thành lập 1 phường mới.

Đề án của quận xác định tên các phường sau sắp xếp không nên đặt tên mới; nên chọn tên của 1 trong 2 phường trước khi sắp xếp; tên phường được chọn nên là phường với quy mô diện tích, dân số lớn hơn hoặc có các yếu tố về lịch sử, truyền thống, văn hóa tiêu biểu của địa phương. Như vậy sẽ đảm bảo có tối thiểu số người dân bị xáo trộn, ảnh hưởng đến đời sống dân sinh sau sắp xếp (như việc thay đổi thông tin cư trú, chuyển đổi các giấy tờ liên quan, thực hiện các thủ tục hành chính...).

Còn tại quận Long Biên, đối chiếu với quy định, quận Long Biên giai đoạn 1 (năm 2023 - 2025) có phường Sài Đồng là đơn vị hành chính thuộc diện phải sắp xếp do có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn không đáp ứng mức quy định, đó là diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300%, cụ thể diện tích phường Sài Đồng là 0,86 km2, tức là mức dưới 1,1km2 so với quy định, dân số là 17.909 người, dưới mức 45.000 dân theo quy định; giai đoạn 2 (năm 2026 - 2030) tiếp tục có thêm 3 phường thuộc Quận là Cự Khối, Gia Thụy, Ngọc Lâm thuộc diện rà soát để thực hiện sắp xếp.

Theo Đề án, phường Sài Đồng thuộc diện sáp nhập theo nguyên tắc: Lấy tâm phố Sài Đồng làm trục phân chia ranh giới, nhập phần diện tích tự nhiên và dân số khu vực từ tâm phố Sài Đồng hướng về phía Công ty May 10 vào phường Phúc Lợi; phần còn lại nhập vào phường Phúc Đồng. Số lượng các phường sau sắp xếp trên địa bàn Quận là 13 phường giảm 01 phường so với trước khi sắp xếp. Đây là phương án tối ưu, khoa học đã được thảo luận, thống nhất đề xuất do phương án sáp nhập toàn bộ không hợp lý, sẽ dẫn tới nhiểu khó khăn về quản lý Nhà nước do yếu tố địa bàn rộng, phân tán.

Quận cũng chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư, yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phát triển kinh tế - xã hội.

Đối với quận Ba Đình, quận có 2 phường thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023-2025 là Nguyễn Trung Trực và Trúc Bạch.

Phường Nguyễn Trung Trực (có diện tích tự nhiên là 0,16 km2, đạt 2,93% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 6.601 người, đạt 44,01% so với tiêu chuẩn) và phường Trúc Bạch (có diện tích tự nhiên là 0,50 km2, đạt 9,20% so với tiêu chuẩn; quy mô dân số là 10.181 người, đạt 67,87% so với tiêu chuẩn).

Quận sẽ tiến hành sáp nhập 2 phường Nguyễn Trung Trực và Trúc Bạch thành 1 đơn vị hành chính, dự kiến lấy tên phường là Trúc Bạch do tên gọi gắn liền quá trình lịch sử , đã có trước gắn với tên Tiểu khu trúc Bạch (đã bao gồm cả phường Nguyễn Trung Trực hiện nay). Đế nay, quận Ba Đình đã lấy ý kiến cử tri về việc nhập phường Nguyễn Trung Trực và phường Trúc Bạch thành đơn vị hành chính mới.

Tạo đồng thuận, ủng hộ của nhân dân

Huyện Mê Linh cũng đã tiến hành lấy ý kiến cử về việc hợp nhất hai xã Vạn Yên, Liên Mạc. Theo quy định tại Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 ngày 12-7-2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, huyện Mê Linh có 2 xã thuộc diện sắp xếp là Vạn Yên và Liên Mạc.

Căn cứ điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội và đặc biệt là vị trí địa lý của các xã thuộc diện sắp xếp, UBND huyện Mê Linh đã xây dựng phương án sắp xếp đối với 2 xã cụ thể: Hợp nhất, điều chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của xã Vạn Yên và xã Liên Mạc thành một đơn vị hành chính mới, có diện tích tự nhiên 11,31 km2, quy mô dân số 23.220 người. Dự kiến, tên đơn vị hành chính mới là Quyết Tiến, Liên Mạc hoặc Liên Yên.

Tại huyện Thanh Oai, UBND huyện đã ban hành công văn về triển khai lập và niêm yết danh sách cử tri lấy ý kiến việc sắp xếp đơn vị hành chính xã, gửi tới 5 xã, thị trấn thuộc diện sắp xếp là thị trấn Kim Bài, xã Kim An, xã Kim Thư, xã Cao Dương và xã Xuân Dương. Theo phương án sắp xếp, xã Kim An sẽ sáp nhập vào thị trấn Kim Bài. Nhờ công tác tuyên truyền hiệu quả, người dân trên địa bàn cũng như 18 cán bộ công chức trong cơ quan Đảng ủy, UBND và các đoàn thể xã đều đồng thuận với chủ trương này. Huyện cũng cũng đã quán triệt trong cơ quan về việc toàn bộ cán bộ công chức sẽ được cấp huyện tính toán phương án sắp xếp vị trí việc làm hợp lý sau sắp xếp.

Theo Trưởng phòng Nội vụ quận Đống Đa Lê Ngọc Hân, qua kiểm tra và nắm bắt tình hình cho thấy, các phường đều đã triển khai lập danh sách cử tri lấy ý kiến đúng theo mẫu, niêm yết tại đúng nơi quy định, dễ nhìn, thuận tiện cho cử tri tiếp cận, theo dõi. Đồng thời, lãnh đạo quận cùng đoàn kiểm tra công vụ của quận đã đến kiểm tra việc thực hiện tại các phường trên địa bàn. Qua kiểm tra việc niêm yết cũng ghi nhận và đánh giá cao sự vào cuộc quyết liệt của các phường trong việc triển khai thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính.

Tại huyện Chương Mỹ, thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn giai đoạn 2023 – 2025, cả 4 xã của huyện Chương Mỹ (gồm Đồng Phú, Hồng Phong, Hòa Chính, Phú Nam An) đã tiến hành lấy ý kiến cử tri. Kết quả lấy ý kiến được huyện cho biết, đa phần cử tri đồng thuận rất cao với phương án theo hướng sáp nhập mà cấp có thẩm quyền đưa ra.

Huyện Ba Vì có 3 xã phải thực hiện sắp xếp, sáp nhập gồm: Phú Phương, Châu Sơn và Tản Hồng thành 1 xã. Cụ thể, nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của 3 xã trên để thành 1 đơn vị hành chính mới, trụ sở làm việc đặt tại trụ sở xã Phú Phương và có tên mới là Phú Hồng. Để thực hiện sắp xếp, các xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nhân dân hiểu về chủ trương sáp nhập. Phát huy vai trò của các thành viên tổ giúp việc các thôn, khu dân cư trong tuyên truyền, lấy phiếu ý kiến Nhân dân.

Các quận, huyện, thị xã trong diện sắp xếp hiện đang đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức để người dân nắm rõ và đồng thuận với chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp phường, xã.

Sau khi sắp xếp, Hà Nội sẽ có 30 đơn vị hành chính cấp huyện (17 huyện, 12 quận, một thị xã) và dự kiến có 509 đơn vị hành chính cấp xã (321 xã, 168 phường, 20 thị trấn), số phường, xã, thị trấn hiện nay là 579.

Gia Huy